Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Ηρακλείου
Φυτοπροστασία στην Ελιά
ΚΥΚΛΟΚΟΝΙΟ, (Spilocaea oleagina)
Μυκητολογική ασθένεια που ευνοείται σε περιοχές με αυξημένη υγρασία σε ευαίσθητες ποικιλίες (Θρουμπολιά, Τσουνάτη, Καλαμών, Άμφισσας). Η ποικιλία Κορωνέϊκη (ψιλολιά) είναι περισσότερο ανθεκτική.
Διαπιστώσεις:
Μολύνσεις γίνονται το φθινόπωρο και την άνοιξη, με μεγαλύτερη ένταση το φθινόπωρο. Πτώση της θερμοκρασίας (16–20οC) και βροχερός ή πολύ υγρός καιρός ευνοούν νέες μολύνσεις. Στα παλαιότερα φύλλα, στην πάνω επιφάνεια εμφανίζονται χαρακτηριστικές καστανές κυκλικές κηλίδες, γνωστές ως “μάτια παγωνιού”.
Χρόνιες προσβολές κυκλοκονίου οδηγούν τα δέντρα σε έντονη φυλλόπτωση, εξασθένιση και μείωση της παραγωγής.
Οδηγίες:
Την αντιμετώπιση της ασθένειας διευκολύνουν καλλιεργητικά μέτρα μείωσης της υγρασίας και δημιουργίας συνθηκών αερισμού των δέντρων (αραιή φύτευση, κατάλληλο κλάδεμα, κατεργασία εδάφους, καλύτερη στράγγιση).
Σε περιοχές όπου η ασθένεια ενδημεί ή ευνοείται από συνθήκες αυξημένης υγρασίας σε ελαιώνες ευπαθών ποικιλιών συστήνεται προληπτικός ψεκασμός με χαλκούχα και άλλα εγκεκριμένα μυκητοκτόνα.
ΚΕΡΚΟΣΠΟΡΑ, (Pseudocercospora cladosporioides)
Μυκητολογική ασθένεια της ελιάς που προκαλεί σοβαρή πρόωρη φυλλόπτωση.
Συμπτώματα:
Στην κάτω επιφάνεια των φύλλων εμφανίζεται σκούρος γκριζωπός μεταχρωματισμός που συγχέεται με την καπνιά.
Στην πάνω επιφάνεια χλωρωτικές ή κίτρινες αρχικά κηλίδες νεκρώνονται προκαλώντας έντονη φυλλόπτωση αργά την άνοιξη και το καλοκαίρι.
Στους άωρους καρπούς σχηματίζονται καστανές κηλίδες ελαφρά βυθισμένες ενώ στους ώριμους η συνένωση γειτονικών κηλίδων προκαλεί σήψεις.
Οδηγίες:
Μεγαλύτερη ανάγκη προστασίας έχουν οι ελαιώνες που βρίσκονται σε περιοχές υγρές με ανεπαρκή αερισμό. Προτείνονται τα καλλιεργητικά μέτρα που αναφέρονται στο κυκλοκόνιο.
Συστήνεται προληπτικός ψεκασμός με εγκεκριμένα μυκητοκτόνα που έχουν ταυτόχρονη δράση και κατά του κυκλοκονίου.
ΒΟΥΛΑ (Ξεροβούλα ή Σαποβούλα), (Camarosporium dalmaticum)
Απαραίτητη προϋπόθεση για την εκδήλωση αυτής της μυκητολογικής ασθένειας είναι η προσβολή του καρπού από το δάκο. Η μόλυνση γίνεται στα νύγματα ωοτοκίας του εντόμου και το μόλυσμα μεταφέρεται από το παράσιτο του δάκου Prolasioptera berlesiana. Η εμφάνιση και η ένταση της ασθένειας συνδέονται άμεσα με τον πληθυσμό του δάκου και το βαθμό δακοπροσβολής στον ελαιώνα.
Διαπιστώσεις:
Οι προσβολές του μύκητα είναι δευτερογενείς και εκδηλώνεται με δύο μορφές ανάλογα με την εποχή προσβολής και την ωριμότητα των καρπών.
Στους θερινούς μήνες και στις αρχές του φθινοπώρου προσβάλλει άωρους καρπούς προκαλώντας βυθισμένες φελλώδεις καστανόχρωμες κηλίδες “ξεροβούλα”. Το φθινόπωρο ή σπανιότερα στις αρχές του χειμώνα προσβάλλει ημιώριμους και ώριμους καρπούς και η κηλίδα καταλαμβάνει όλη την επιφάνεια του καρπού προκαλώντας καστανόχρωμη μαλακή σήψη “Σαποβούλα”. Πάνω στις κηλίδες διακρίνονται μαύρα στίγματα που είναι οι καρποφορίες του μύκητα.
Σε όλες τις περιπτώσεις οι προσβεβλημένοι καρποί πέφτουν πρόωρα.
Σύσταση:
Η συστηματική καταπολέμηση του δάκου περιορίζει την εκδήλωση της ασθένειας.
ΚΑΡΚΙΝΩΣΗ, (Pseudomonas savastanoi)
Πολύ σοβαρή ασθένεια που οφείλεται σε βακτήριο. Εμφανίζεται συνήθως στα κλαδιά και στους κλάδους με το σχηματισμό εξογκωμάτων (φυμάτια, καρκινώματα), σπανιότερα στους βραχίονες, στον κορμό και στα φύλλα.
Διαπιστώσεις:
Η ασθένεια εκδηλώνεται σε όλη τη διάρκεια του έτους, εφόσον ο καιρός είναι υγρός ή βροχερός και υπάρχουν πληγές στα δένδρα που αποτελούν τα σημεία εισόδου του παθογόνου. Νέες μολύνσεις προκαλούνται μετά από ράβδισμα, κλάδεμα, παγετό, χαλάζι ή δυνατό άνεμο.
Η ποικιλία Κορωνέϊκη είναι πολύ ευαίσθητη στο βακτήριο. Κλαδιά τρυφερά, έντονα προσβεβλημένα εξασθενούν και ξηραίνονται. Όταν προσβάλλονται δέντρα μικρής ηλικίας εξασθενούν γρήγορα και μπορεί να προκληθεί νέκρωση ολόκληρων των δένδρων.
Οδηγίες:
Στη σύσταση νέου ελαιώνα αποφεύγετε την πυκνή φύτευση και επιλέγετε δενδρύλλια απαλλαγμένα από την ασθένεια.
Αποφεύγετε το ράβδισμα και το κλάδεμα των δέντρων με υγρό και βροχερό καιρό.
Τα προσβεβλημένα με όγκους κλαδιά αφαιρούνται, απομακρύνονται και καταστρέφονται. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται στο κλάδεμα απολυμαίνονται συστηματικά με εμβάπτιση σε διάλυμα 5% οινοπνεύματος ή χλωρίνης.
Συστήνονται προληπτικοί ψεκασμοί με εγκεκριμένα χαλκούχα σκευάσματα αμέσως μετά τη συγκομιδή, το κλάδεμα, ισχυρό παγετό ή χαλάζι.
ΚΑΠΝΙΑ, (Capnodium olaeoprhilum)
Είναι μύκητας που αναπτύσσεται σε μελιτώματα κοκκοειδών. Λεπτή μαύρη στρώση καρποφοριών του μύκητα καλύπτει τα φύλλα και τα κλαδιά και δυσχεραίνει τις φυσιολογικές λειτουργίες του δέντρου προκαλώντας εξασθένιση.
Ευνοείται από υψηλή υγρασία σε ελαιώνες με πυκνή βλάστηση.
Οδηγίες:
Η έγκαιρη καταπολέμηση των κοκκοειδών εντόμων και το κλάδεμα περιορίζουν την εξάπλωση της καπνιάς.
Συστήνεται επέμβαση με χαλκούχο σκεύασμα μετά τη συγκομιδή.
ΛΕΙΧΗΝΕΣ:
Αναπτύσσονται σε περιοχές αυξημένης υγρασίας. Κορμοί και κλάδοι καλύπτονται με μια λεπτή κιτρινοπράσινη στρώση.
Οδηγίες:
Κατά τη διάρκεια της βροχερής περιόδου, ξεκινώντας μετά τη συγκομιδή, συστήνονται ψεκασμοί με χαλκούχα σκευάσματα για την αποκόλληση των λειχήνων. Καλύπτονται οι κορμοί και οι βραχίονες.
Χρησιμοποιείτε σκευάσματα φυτοπροστασίας με έγκριση στην καλλιέργεια της ελιάς.
Επιλέγετε κατάλληλα σκευάσματα ώστε να διασφαλίζεται ο χρόνος που μεσολαβεί από την εφαρμογή μέχρι τη συγκομιδή για να αποφύγετε υπολείμματα φυτοπροστατευτικών στο παραγόμενο ελαιόλαδο.
Οι εφαρμογές χαλκούχων σκευασμάτων έχουν δράση προστατευτική, συνιστούν προληπτική αντιμετώπιση και γίνονται τουλάχιστον 21 ημέρες πριν τη συγκομιδή.
