Η καλλιέργεια του χλοοτάπητα απαιτεί γνώσεις, κόπο και χρόνο. Το έδαφος και το νερό, ο αέρας,το φως, η θερμοκρασία, η υγρασία και τα θρεπτικά στοιχεία αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την καλλιέργεια του χλοοτάπητα. Στις σωστές αναλογίες οι παραπάνω παράγοντες μπορούν να διαμορφώσουν ένα υγιή και πολύ καλής ποιότητας χλοοτάπητα ενώ η μη σωστή κατανομή τους και η υπερβολική χρήση κάποιων όπως π.χ λιπασμάτων μπορούν να προκαλέσουν σταδιακά προβλήματα.
Πριν καλλιεργήσουμε γκαζόν πρέπει να γνωρίζουμε την χρήση του, δηλαδή για ποιο λόγο θέλουμε να το καλλιεργήσουμε. Κι αφού καταλήξουμε, σειρά έχει το είδος ή η ποικιλία που θα χρησιμοποιήσουμε. Για να διαλέξουμε το κατάλληλο είδος πρέπει να γνωρίζουμε την βοτανική και την φυσιολογία του χλοοτάπητα. Οι εδαφικοί παράγοντες, η ατμοσφαιρική παράγοντες και ο λόγος χρησιμότητας θα μας οδηγήσουν στην βέλτιστη επιλογή του χλοοτάπητα.
Γενικά οι χλοοτάπητες ανάλογα με το κλίμα παρουσιάζουν διαφορετικές αντοχές. Για αυτό το λόγο έχουν ταξινομηθεί σε ψυχρόφιλα είδη που παρουσιάζουν βέλτιστες αντοχές στο κρύο και θερμόφιλα είδη που αντέχουν περισσότερο στην ζεστή.
Οι χρήσεις του χλοοτάπητα μπορούν να χωριστούν σε τρεις διαφορετικές κατηγορίες, όπως για λειτουργική, διακοσμητική και για αθλητική χρήση.
Στην πρώτη κατηγορία ο χλοοτάπητας χρησιμοποιείται για την λειτουργικότητα που προσφέρει με την εγκατάσταση του.
Η τοποθέτηση του σε πρανή εδάφη, βοηθάει στη μείωση των διαβρώσεων που προκαλούνται από τις συνεχείς βροχοπτώσεις. Αποτελεί ένα φυσικό φίλτρο για την καθαρότητα του αέρα, την απορρόφηση του θορύβου καθώς και τον περιορισμό της θερμότητας του εδάφους. Η χρησιμοποίηση του σε πίστες τροχοδρόμησης αεροδρομίων, όπως και σε πίστες μηχανοκίνητων αγώνων, έχει σαν αποτέλεσμα την μείωση ατυχημάτων, που μπορεί να προκληθούν από σκόνες, χαλίκια και ξένες ύλες.
Η χρήση του χλοοτάπητα για διακοσμητικούς και καλλωπιστικούς λόγους, έχει αποτελέσει πλέον απαραίτητη την παρουσία του στην αρχιτεκτονική τοπίου. Από μικρές κηποτεχνικές κατασκευές σε σπίτια, έως μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες και συγκροτήματα, καθώς και σε δημόσια κτίρια και οδικές αρτηρίες.
Η πιο διαδεδομένη όμως χρήση του χλοοτάπητα είναι σε πολλές αθλητικές δραστηριότητες όπως σε γήπεδα ποδοσφαίρου, τένις, κρίκετ, γκολφ, μπέιζμπολ, ιππασία. Η χρησιμοποίηση του σε όλα αυτά τα αθλήματα έχει σαν σκοπό την απορρόφηση των κραδασμών, για την αποφυγή τραυματισμών και χτυπημάτων από τους αθλητές.
Η εγκατάσταση του χλοοτάπητα γινόταν παλαιότερα µόνο µε σπορά στις µέρες εξακολουθεί αυτή η µέθοδος να χρησιμοποιείται για κήπους και άλλους µικρούς χώρους, είτε χειρωνακτικά είτε µηχανικά.
Τα πλεονεκτήµατα της σποράς του χλοοτάπητα είναι:
α) Το µικρό κόστος εγκατάστασης.
β) Η εργασία της σποράς γίνεται πολύ γρήγορα.
Τα µειονεκτήµατα της σποράς του χλοοτάπητα είναι:
1. Η απώλεια σπόρων από µυρµήγκια, πτηνά, κ.α.
2. Η σπορά γίνεται σε ορισµένη εποχή (φθινόπωρο και άνοιξη).
3. Ο ρυθµός εγκατάστασης είναι αργός.
4. Έχουµε µεγάλο ανταγωνισµό από ζιζάνια.
5. Όσο καλή κι αν είναι η σπορά κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα υπάρχει 100% κάλυψη και πιθανόν να χρειαστούν επισπορές.
6. Μετά τη σπορά ο χώρος δεν επιτρέπεται να πατηθεί για περίπου 2 μήνες, χρονικό διάστημα το οποίο κρίνεται αναγκαίο για την ανάπτυξη ισχυρού ριζικού συστήματος ώστε να αντέξει ο χλοοτάπητας την μετέπειτα σκληρή μεταχείριση.
Σήµερα την εγκατάσταση µε σπορά την έχει αντικαταστήσει ο προκαλλιεργηµένος χλοοτάπητας (SOD) ο οποίος είναι γρασίδι (γκαζόν) που σπέρνεται σε επιλεγµένους φυτωριακούς χώρους, αναπτύσσεται µε επιστηµονική φροντίδα και όταν είναι έτοιµος κόβεται σε λωρίδες, µε ειδικά µηχανήµατα. Ξεριζώνεται άθικτος µαζί µε ένα λεπτό στρώµα χώµατος 3cm περίπου που κρατιέται από το ριζικό του σύστηµα και από ειδικό δίχτυ. Mετά το ξερίζωµα τυλίγεται σε λωρίδες που συνήθως έχουν µήκος 2m και πλάτος 40-60 cm, στη συνέχεια φορτώνονται σε φορτηγά και µεταφέρονται στον τόπο εγκατάστασης.
H εγκατάσταση του έτοιµου χλοοτάπητα είναι σαν να στρώνουµε ένα χαλί, σε κατάλληλα προετοιµασµένο έδαφος του κήπου. Έτσι έχουµε άµεση συνέχιση της ριζοβολίας και τέλειο αποτέλεσµα στις επόμενες δύο εβδομάδες.
Τα πλεονεκτήµατα της εγκατάστασης έτοιμου χλοοτάπητα είναι:
1. Μείωση του χρόνου εγκατάστασης και χρήσης του χλοοτάπητα. Με τον έτοιµο µπορεί να πατηθεί σε διάστηµα λιγότερο των δύο εβδοµάδων, διάστηµα που χρειάζεται να µεγαλώσουν οι ρίζες του και να ενωθούν µε το χώµα. Ενώ στις περιπτώσεις των αθλητικών γηπέδων µπορεί να χρησιµοποιηθεί σε 1 µήνα περίπου µετά την τοποθέτηση του. Mε την κλασική µέθοδο της σποράς απαιτούνται 14-20 ηµέρες, προκειµένου να φυτρώσει ο σπόρος και στη συνέχεια, από 6 έως 10 εβδοµάδες για την πλήρη βλαστική ανάπτυξη, για να µπορεί πλέον να υπάρχει κανονική χρήση (περπάτηµα, αθλητική δραστηριότητα κλπ.).
Η αυξηµένη ταχύτητα εγκατάστασης και χρήσης του µοσχεύµατος έτοιµου χλοοτάπητα οφείλεται στο ότι τα φυτάρια του χλοοτάπητα είναι ανεπτυγµένα φωτοσυνθετικά λειτουργικά και διαθέτουν µέρος του ριζικού τους συστήµατος, οπότε το µόνο που αποµένει είναι η επιµήκυνση του ριζικού συστήµατος.
2. Eνώ ο χρόνος (εποχή) είναι καθοριστικός όταν σπέρνουµε γρασίδι, µπορούµε να εγκαταστήσουµε τον έτοιµο χλοοτάπητα σχεδόν οποιαδήποτε εποχή του χρόνου άσχετα µε τις κλιµατολογικές συνθήκες. Mπορεί να εγκατασταθεί, για παράδειγµα, µε θερµοκρασία περιβάλλοντος 40°C, ή ακόµη µε θερµοκρασίες υπό του µηδενός.
3. Άμεσο και σίγουρο αποτέλεσμα με πυκνή και ομοιόμορφη επιφάνεια.
4. Mε τον έτοιµο χλοοτάπητα έχουµε σίγουρο και ασφαλές αποτέλεσµα χωρίς χάσιµο χρόνου και χρήµατος για επανασπορές, λόγω απωλειών που οφείλονται σε ζωικούς οργανισµούς (µυρµήγκια, πουλάκια κ.α.), µυκητολογικά προβλήµατα ή ξαφνικές νεροποντές, που έχουν σαν συνέπεια να παρασύρουν τον σπόρο, να δηµιουργούν αυλάκια κ.ο.κ.
5. Εύκολη και άμεση αντικατάσταση τμημάτων τα οποία έχουν καταστραφεί.
6. Χρήση σε πρανή. Η τοποθέτηση έτοιµου χλοοτάπητα συνιστάται στις επικλινείς επιφάνειες λόγω της εκµηδένισης του κινδύνου απόπλυσης των σπόρων που αποτελεί ένα σοβαρό µειονέκτηµα της εγκατάστασης του χλοοτάπητα µε την µέθοδο της σποράς.
7. ∆υνατότητα εγκατάστασης του χλοοτάπητα για σύντοµο χρονικό διάστηµα και αποµάκρυνση του στη συνέχεια (εγκαίνια χώρου ή διαφηµιστική επίδειξη).
Τα µειονεκτήµατα του είναι τα εξής:
1. Αυξηµένο κόστος προµήθειας, µεταφοράς και εγκατάστασης του έτοιµου χλοοτάπητα.
2. Αυξηµένη πιθανότητα µετάδοσης ασθενειών, εντόµων και ζιζανίων από περιοχή σε περιοχή. Για το λόγο αυτό θα πρέπει οι φυτωριούχοι παραγωγής έτοιµου χλοοτάπητα να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί.
Στη δηµιουργία γρασιδιού µε σπορά χρειάζονται αρκετά μεγάλη ποσότητα νερού µέχρι την ενηλικιωσή του. Ως τότε εκτός από τις µεγάλες ποσότητες νερού το από σπορά γρασίδι χρειάζεται και τουλάχιστον 20-30% περισσότερα κουρέµατα. Όλα αυτά φυσικά έχουν κάποιο κόστος, µαζί µε τους αστάθµιτους παράγοντες αποτυχίας που προαναφέρθηκαν διαπιστώνεται ότι τελικά η διαφορά κόστους είναι πολύ µικρή έως αµελητέα. Kαι βέβαια το οπτικό, αισθητικό αποτέλεσµα είναι άµεσο και οφθαλµοφανές. ∆εν είναι τυχαίο γεγονός ότι σε χώρες όπως Aµερική, Aγγλία, Γερµανία και αλλού η µέθοδος του έτοιµου χλοοτάπητα έχει αντικαταστήσει ολοκληρωτικά την µέθοδο της σποράς.
της Γραμματικού Γλυκερίας