Σήμερα θα μιλήσουμε για ένα ένα πολύ δυσάρεστο πρόβλημα για όσους καλλιεργούν ρόδια, τόσο επαγγελματικά όσο και ερασιτεχνικά στον κήπο τους.
Ο λόγος για το σκάσιμο «cracking» του καρπού κατά την ωρίμανση και λίγο πριν τη συγκομιδή. Αυτό επιτρέψτε μου να πω, πως το κάνει ακόμη πιο ενοχλητικό αφού περιμένουμε μια ολόκληρη χρονιά για να γευτούμε ή να εμπορευτούμε τους καρπούς και την τελευταία στιγμή τους χάνουμε.
Για το τι είναι όμως αυτό που προκαλεί το φαινόμενο αυτό, καθώς και αν υπάρχει λύση θα σας μιλήσουμε στο παρακάτω κείμενο.
Πρώτα απ όλα να πούμε δυο λόγια για το τόσο όμορφο αυτό δέντρο. Στην Ελλάδα καλλιεργείται για αιώνες, ο Όμηρος κάνει λόγο γι΄ αυτό στην Οδύσσεια. Τα τελευταία χρόνια έχει κερδίσει ολοένα και περισσότερο έδαφος σαν καλλιέργεια σε πολλά μέρη της Ελλάδας. Γενικώς για να αναπτυχθεί χρειάζεται σχετικά θερμές περιοχές.
Βοτανικά η Ροδιά είναι ένας φυλλοβόλος αγκαθωτός θάμνος που φτάνει σε ύψος 1-1,5 μέτρο ή μικρό δέντρο, που δεν ξεπερνά όμως τα 5 μέτρα. Έχει μεγάλα κόκκινα άνθη. Τα φύλλα της είναι πράσινα, ωοειδή, γυαλιστερά. Ανήκει στην οικογένεια πουνικίδες (Punicaceae) και στην τάξη μυρτώδη (Myrtales). Οι καρποί της ωριμάζουν το φθινόπωρο.
Παρακάτω θα προσπαθήσουμε να διαφωτίσουμε όσους αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα, παραγωγούς ή ερασιτέχνες με απλά λόγια.
Οι πιο σημαντικοί λόγοι για τους οποίους τα Ρόδια μας σκάνε είναι οι εξής:
1) Ακανόνιστο πότισμα ή υπερβολική υγρασία στο έδαφος κατά την ωρίμανση .
Το ακανόνιστο πότισμα είναι η σημαντικότερη αιτία που παρατηρούμε το φαινόμενο όχι μόνο σε ρόδια αλλά και σε διάφορους άλλους καρπούς, όπως τομάτες, εσπεριδοειδή, σταφύλια κ.α.
Αυτό συμβαίνει επειδή το εσωτερικό του καρπού κατά την ωρίμανση, παρουσία ξαφνικά μεγάλης ποσότητας νερού φουσκώνει απότομα με αποτέλεσμα να σκίζεται το εξωτερικό μέρος, δηλαδή ο φλοιός. (Το φθινόπωρο πχ μετά από ένα ξηρό καλοκαίρι).
Ο καρπός μας έχει σάκχαρα στο στάδιο αυτό και εντείνει το φυσιολογικό αυτό φαινόμενο της ώσμωσης. Αντίθετα, σε ένα πρόγραμμα ισορροπημένου ποτίσματος καθ όλη τη διάρκεια ανάπτυξης του καρπού θα απέτρεπτε σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα αυτό αφού θα αναπτυσσόταν ομαλά και το εσωτερικό και το εξωτερικό μέρος.
Ένα ξηρό καλοκαίρι επίσης μπορεί να <<δερματοποιήσει>> το φλοιό του φυτού κάνοντάς τον λιγότερο ελαστικό και κατά συνέπεια επιρρεπή σε σκισίματα. Από τις σχισμές αυτές εισέρχεται ο μύκητας Aspergillus niger που παράγει αφλατοξίνες και για το λόγο αυτό τα ρόδια αυτά δεν πρέπει να πηγαίνουν ούτε για χυμοποίηση!
Αντιμετώπιση
Ποτίζουμε το φυτό από την ανθοφορία και μετά, κάθε λίγες μέρες χωρίς να παραλείψουμε να το ποτίσουμε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι ποσότητες του νερού πρέπει να είναι μικρές και όχι να κατακλύσουμε το ριζικό του σύστημα αλλά ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Κατά το καλοκαίρι που επικρατούν υψηλότερες θερμοκρασίες ποτίζουμε με περισσότερο νερό φυσικά, ανάλογα πάντα και με τον τύπο του εδάφους. Ένα βαρύ αργιλώδες έδαφος θα χρειαστεί λιγότερη ποσότητα από ότι ένα αμμώδες. Η παρουσία εδώ οργανικής ουσίας παίζει αδιαμφισβήτητο ρόλο στη συγκράτηση του νερού. Μπορούμε να αυξήσουμε την οργανική ουσία με διάφορα χουμικά σκευάσματα, με ενσωμάτωση νωρίς την άνοιξη των φυτικών υπολειμμάτων του εδάφους, με ένα ελαφρύ φρεζάρισμα κτλ.
Τέλος καλό θα είναι αν δεν υπάρχει βλάστηση στο έδαφός μας, να σκεπάσουμε το φυτό κοντά στον κορμό του με διάφορα ξερά χόρτα ώστε να μειώσουμε την εξάτμιση του νερού απ την ηλιακή ακτινοβολία.
2) Βλάβες από μυκητολογικές προσβολές.
Οι κυριότερες μυκητολογικές ασθένειες που προσβάλλουν τον καρπό της ροδιάς και προκαλούν υποβάθμιση της παραγωγής είναι οι:
Ανθράκωση (Colletotrichum gloeosporiodes), η βακτηρίωση της ροδιάς (Xanthomonas axonopodis pv punicae) και άλλα παθογόνα που προκαλούν σήψεις καρπών όπως Penicillium sp. , Botrytis cinerea, Aspergillus niger, κ.α. Γίνονται εύκολα αντιληπτές και διαφέρουν από τον πιο πάνω λόγο καθώς εδώ παρατηρούμε και προσβολές στο ίδιο το φυτό όπως καστανές κηλιδώσεις και νεκρώσεις σε φύλλα και βλαστούς, πρόωρη πτώση των φύλλων ή άλλες ζημιές στα φύλλα, αλλά πολλές φορές πάλι ο καρπός είναι ο μοναδικός στόχος. Όταν ο καρπός προσβληθεί ακόμη και αν δεν καταστραφεί τελείως και πέσει στο έδαφος δημιουργούνται εσχαρώσεις, που από αυτά τα σημεία ο καρπός σχίζεται παρουσία μιας βροχής.
Αντιμετώπιση
Συλλογή όλων των πεσμένων καρπών απ το έδαφος και απομάκρυνσή τους απ τον οπωρώνα μας.
Σωστά κλαδέματα επίσης που παρέχουν αερισμό του φυτού. Απαραίτητα δύο ψεκασμοί με εγκεκριμένα σκευάσματα ακόμη και χαλκούχα, ένας πριν την άνθιση και ένας αμέσως μετά για να γίνει σωστός έλεγχος των παθογόνων μυκήτων.
3) Ανωμαλίες θρέψης και έλλειψη ασβεστίου.
Κάποια βασικά στοιχεία θρέψης του φυτού όπως το ασβέστιο, το βόριο και ο ψευδάργυρος όταν βρίσκονται σε έλλειψη στο έδαφος ή το φυτό δεν μπορεί να τα απορροφήσει για διάφορους λόγους έχουν ως αποτέλεσμα αρκετές φορές το σκάσιμο των καρπών κυρίως των νεοσχηματισμένων ή και αργότερα νωρίς το καλοκαίρι.
Αντιμετώπιση
Πρέπει να γίνεται συχνά ανάλυση του εδάφους ώστε να γνωρίζουμε για τυχών ελλείψεις στοιχείων. Αποφεύγουμε την υπερβολική αζωτούχο λίπανση γιατί ενώ το άζωτο επιδρά θεαματικά στην ανάπτυξη του φυτού αλλά και στο μέγεθος του καρπού λόγο των χυμών, όταν χορηγηθεί παραπάνω ποσότητα ο καρπός θα σχιστεί πολύ πιο εύκολα από έναν που έχει δεχθεί ισορροπημένη λίπανση, πλούσια σε κάλιο.
Το ασβέστιο κάνει πιο ελαστική την επιδερμίδα του φυτού, διαφυλλικές εφαρμογές με ασβέστιο και βόριο λίγο μετά την καρπόδεση έως και την αρχή της ωρίμανσης μειώνουν κατά πολύ το πρόβλημα.
4) Ποικιλία Ροδιάς
Δώστε βάση στη σωστή επιλογή της ποικιλίας που θα εγκαταστήσετε. Ποικιλίες όπως η Ερμιόνη και η Ανδρομάχη δείχνουν μεγαλύτερη αντοχή στο σκάσιμο από άλλες όπως Mollar και King που εμφανίζουν μεγαλύτερη ευαισθησία.
