Διάγνωση των αναγκών των φυτών σε λιπάσματα
Η χρήση των λιπασμάτων στις καλλιέργειες αποτελεί πάγια γεωργική πρακτική. Τις τελευταίες δεκαετίες, όμως, έχει παρατηρηθεί αλόγιστη χρήση των λιπασμάτων. Από αυτά, μόνο ένα μικρό μέρος χρησιμοποιείται από τα φυτά. Τα υπόλοιπα επιβαρύνουν επικίνδυνα το περιβάλλον, όπως συμβαίνει με τη συγκέντρωση νιτρικών ιόντων στους υπόγειους υδροφορείς. Η θετική επίδραση των λιπασμάτων στην αύξηση και ανάπτυξη των φυτών είναι μέχρις ορίων, ανάλογη της ποσότητας.
Μεγαλύτερες λιπαντικές δόσεις προκαλούν τοξικότητα στα φυτά, αλλά έχουν και αρνητική επίδραση στην ποιότητα και την ποσότητα της παραγωγής, επειδή παρατηρείται ανταγωνισμός μεταξύ της αύξησης των βλαστικών οργάνων του φυτού και της παραγωγικής διαδικασίας όπως π.χ. της καρπόδεσης και της αύξησης των καρπών. Ακόμη, το κόστος λίπανσης των καλλιεργειών συνεισφέρει σημαντικά στη διαμόρφωση του κόστους παραγωγής.
Έτσι καταβάλλονται πλέον προσπάθειες και έχουν χρησιμοποιηθεί διάφορες προσεγγίσεις και μέθοδοι για τη διάγνωση των αναγκών σε λιπάσματα των καλλιεργειών, ώστε να καθορίζεται το βέλτιστο ύψος λιπαντικών δόσεων. Οι κυριότερες μέθοδοι διάγνωσης της θρεπτικής κατάστασης των φυτών είναι:
Ο προσδιορισμός της περιεκτικότητας των εδαφών σε θρεπτικά στοιχεία. Η μέθοδος αυτή έχει αρκετά μειονεκτήματα αφού σε πολλές περιπτώσεις τα φυτά αδυνατούν να προσλάβουν υπάρχοντα θρεπτικά στοιχεία από το έδαφος για διάφορους λόγους, όπως είναι ο υψηλός βαθμός προσρόφησης από τα κολλοειδή, το ακατάλληλο pH και άλλα.
Ο προσδιορισμός της περιεκτικότητας των φύλλων σε θρεπτικά στοιχεία. Η μέθοδος αυτή ονομάζεται φυλλοδιαγνωστική και εφαρμόζεται με αρκετά πολυετή φυτικά είδη. Προϋπόθεση εφαρμογής της μεθόδου είναι ο καθορισμός των συγκεντρώσεων κάθε θρεπτικού στοιχείου, που αντιστοιχούν σε συνθήκες επάρκειας, έλλειψη ή τοξικότητας, σε συγκεκριμένες εδαφοκλιματικές συνθήκες, καθώς και ο άριστος χρόνος και τρόπος δειγματοληψίας.
Ο προσδιορισμός ειδικών ιόντων σε επιλεγμένα φυτικά όργανα π.χ. νιτρικών ιόντων στους μίσχους φύλλων. Και στην περίπτωση αυτή ισχύουν όσα αναφέρθηκαν στην προηγούμενη περίπτωση. Επίσης, πρέπει να έχουν προσδιοριστεί η ακριβής εποχή δειγματοληψίας, καθώς και τα φύλλα από τα οποία λαμβάνονται οι μίσχοι.
Ο προσδιορισμός ειδικών βιομορίων, π.χ. αργινίνης, στους ώριμους καρπούς. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται ευρύτατα για τον προσδιορισμό της αζωτούχας θρέψης της αμπέλου. Η δειγματοληψία γίνεται κατά τον τρυγητό και απαιτείται προηγούμενος πειραματικός προσδιορισμός των συγκεντρώσεων που αντιστοιχούν σε συνθήκες επάρκειας, έλλειψης ή τοξικότητας του αζώτου.
Στις περισσότερες περιπτώσεις οργανωμένων εμπορικών οπωρώνων, γίνεται συνδυασμός περισσότερων της μίας μεθόδων, για την αποτελεσματικότερη και φθηνότερη εφαρμογή της λίπανσης.
Βιβλιογραφία: Φυσιολογία Φυτών από το μόριο στο περιβάλλον, Συλλογικό έργο
Graphic design: Γραμματικού Γλυκερία